Жыл сайын 18 мамырда Халықаралық музейлер күніне орай дәстүрлі түрде бүкіл әлем бойынша «Музейдегі түн» театрландырылған экскурсиясы өтеді. Бұл экскурсиялар көптеген жылдар бойы мәдениет пен қоғамда маңызды рөл атқарды. Қазіргі уақытта мұражай рухани өмірдің тұрақты факторына, тарихи-мәдени мұраны іріктеу, атрибуциялау, сақтау және көрсету орталығына, тарихи сана мен адамгершілік-эстетикалық мәдениетті қалыптастыру институтына айналды. Қазіргі музей мәдениеттің пайда болу, қалыптасу және даму тарихын зерттеуде, ретроспективті ақпаратты таратуда, білім беру қызметінің мазмұны мен формаларын байытуда ерекше орын алды. Миллиондаған адамдар үшін бұл еркін, рухани бай ойын-сауықтың ажырамас элементі, өткен және қазіргі сирек кездесулермен байланыс құралы.

2007 жылдан бастап біздің музей осы акцияға қатысады. Экспозицияда біраз уақытқа экспонаттар легі өмірге келеді. Жылдың бір түнінде келушілердің алдында тарихи кезеңдер мен оқиғалар өтеді.

2014 жылдан бастап «Тарих керуені» атты көше іс-шарасының тұжырымдамасы әзірленді. Тарихи кейіпкерлердің костюмдері арнайы тігіліп, декорациялар салынды. Музей қызметкерлері актерлер ретінде бастамашыл студенттер тартылды. Ж. Аймауытов атындағы Қазақ музыкалық-драма театры, А.П. Чехов атындағы облыстық драма театры, МДК костюмдермен, Естай, «Шаңырақ» МҮ аппаратурамен және сахнаны орнатумен үлкен көмек көрсетеді. Көшеде қолөнершілердің үлкен жәрмеңкесі өтеді, оған қолөнершілер қатысады. Біз 10-15 сауда дүкенінен бастадық. Біздің музейде басқа аудандық ммузейлер де тартыла бастады. Екібастұз, Шарбақты, Ақсу, Железин және Успен музейлері белсенді қатысады. Осы уақыт ішінде көше іс-шарасы ауқымды облыстық оқиғаға айналды. Біз «Тарих керуенін» әр түрлі тақырыпта өткіземіз. Жыл сайын керуен келушілерді әртүрлі тарихи дәуірлерге және біздің өлкемізді алыс оқиғалармен елестетеді. Іс-шараның бірінші тақырыбы XIX ғасырдың аяғы мен ХХ ғасырдың басындағы «Қояндино-Ботовская жәрмеңкесі» болды. Бұл үшін сауда атмосферасы арнайы қалпына келтірілді. «Калачи-баранки», «Ботов Варнава дүкені», «Аппараттық дүкен», «Галантерея» және т.б. жазулары бар сауда дүкендері жасалды. Жәрмеңке атмосферасын мықты Қажымұқан мен сиқыршылардың қатысуымен қайта жаңартылған Коромыслов ағаш циркі толықтырды. Майра Шамсутдинова өнер көрсеткен импровизацияланған театрда казактар әндермен жүрді. Татарлар арасында көпестер әйелдерімен, коробейниктермен және әртүрлі адамдармен жүрді. Іс-шараның басталуы саудагер В. Ботовтың арбамен керемет шығуы болды, онда ол импровизацияланған сахнаға шығып, жәрмеңке жұмысының басталғанын жариялады. Іс-шара келушілер тарапынан ең оң пікірлерге ие болды.

2014 жылдың сәттілігіне қуанып, біз музейде түні бойы тақырыптық кештер өткізуді жалғастыруды шештік. 2015 жылы Ұлы Отан соғысындағы Жеңістің 70 жылдығына арналған ҰЭП және соғыс жылдарындағы жәрмеңке қайта жаңартылды. Сахнадан еріктілер майданға аттанды, оларды тов облыстық комитетінің хатшысы қарсы алды. Колмогоров. Көшеде ізашарлар шеруге шықты. Комсомолдар ОСОАВИАХИМГЕ жазылды, алыста сарбаздармен блиндаж болды. Мұнда далалық ас үй ашылды, онда әркім сарбаз ботқасын сынап көре алады. ХХ ғасырдың 30-40-шы жылдарында киінген музей қызметкерлері базарды аралап, Д. Багаевтың фотосалонында естелік суреттер түсірді. Қала тұрғындары соғыс уақытындағы көріністерінің куәсі болды.

2016 жылы біз Ұлы Жібек жолында ашық түстермен оралған шығыс базарын қайта құрдық. Үлкен құмыралар мен тірі мүсіндер, сондай-ақ бойлық фигуралар қала тұрғындарына қызықты суреттер түсіруге мүмкіндік берілді.

2017 жылы Қазақстандағы EXPO халықаралық көрмесі қарсаңында біз тарих керуенін қайта жаңғырттық. Бұл жолы «Қоянды жәрмеңкесінен ЭКСПО-ға дейін» тақырыбы таңдалды. Мұнда біз Дүниежүзілік көрменің тарихы туралы айтып, қала тұрғындарына халықаралық көрмелердің жарқын сәттерін көрсетуді ұйғардық. Бұл архитектуралық құрылымдар мен техниканың жаңалықтары. Музей алдында ретро автокөліктер сап түзеп, сахнада Париж көрмесінде қазақ халық әндерін орындаған Әміре Қашаубаевтың орындауындағы қойылым ойналды. Келушілер сән тарихына тарихи дефиле арқылы экскурсия жасады.

Павлодар облысының құрылғанына 80 жыл толуына 2018 жылғы көше іс-шарасы арналды. Келушілер алдында сол уақыттың барлық маңызды оқиғалары қайта құрылды: ВДНХ өндіріс озаттарын марапаттаумен, Ұлы Отан соғысы, Кавказ халықтарын депортациялау, сабантуй, Пионер маевка, тың, Бүкілодақтық комсомол ЭТЭК құрылысы, ГРЭС құрылысы. Музейдің жертөлесінде жабдықталған 30-40 жылдардағы НКВД тергеу изоляторы келушілердің үлкен қызығушылығын тудырды. Балаларды қуыршақ театры қызықтырды. Әсіресе қала тұрғындарына Железинкадан ВИА музыкасына билеу ұнады.

2019 жылы «Ұлы Даланың 7 қыры» мақаласы аясында біз Ертістің орта ағысында IX-XI ғасырларда болған ежелгі Қимакия қаласының сауда алаңы құрастырылды. Павлодарлықтар ежелгі қалаға кіретін үлкен қала қақпалары арнайы дайындалды. Үлкен базар ашылды, онда олар шығыс тәттілері мен алмаларын сатты, ал қолөнершілер өз өнімдерін ұсынды. Қақпаның арғы жағындағы карнаяның дыбыстарына қаған үлкен айналасындағылар келді. Сахнада Қимақтар мен Ертіс өзенінің шығу тегі туралы аңыздар сахналанды. Қаған мен қала тұрғындарының көз алдында жарқын қойылым басталды. Бұл іс-шара үшін перфоменс стиліндегі бірнеше фотоаймақтар жасалды: үлкен бокка, киізден жасалған аяқ киім, тірі мүсіндер, үлкен орындықпен жабдықталған сигналдық диск және тағы басқалар. Әр көктемде біздің музей түні қала тұрғындары мен қонақтарын қызықтырады, бұл қаланың жарқын мәдени іс-шарасына айналды.

2020 жылы музей коронавирустық пандемиямен байланысты музейдегі түнге қатысқан жоқ. Ал 2021 жылы музей түні Ertis телеарнасының тікелей эфирінде онлайн өтті.

2022 жылы музейде «Қимақ.TIME» және ол Қимақ мемлекетінің (IX-XI ғғ.) өмір сүрген уақытына арналды. Жоба музейге келушілерді Қимақ мемлекетінің мәдениеті мен тарихына, оның өмір сүру уақытымен, сауда-саттық, шаруашылығымен, әскери ісімен таныстыруға арналған. Іс-шара кешке музей ішінде де өтті.

Көшеде театрландырылған элементтері бар концерттік бағдарлама, сондай-ақ Павлодар облысының шығармашылық ұжымдарының қойылымдары орындалды. Сәндік-қолданбалы өнер шеберлерінің, сондай-ақ қолөнершілердің қызу саудасы өрбіді. Келушілерге қолданбалы қолөнер бұйымдарын сатып алу ұсынылды. Бұл моншақтардан, киізден, былғарыдан жасалған зергерлік бұйымдар, батиктен жасалған суреттер, ағаштан,саздан жасалған ыдыс-аяқтар. Сауда бізді Х ғасырға алып келді, онда Қимақ мемлекетінде сауда айналымы белсенді жүргізілді. Ежелгі Қимакия қаласының көшелерімен ІХ-XI ғасырларда киім киген тұрғындары жүрді. Келушілердің алдында кимактардың пайда болуы туралы аңыз ойналды. Ежелгі қала қақпасы-арка, ежелгі қалаға кіруді бейнелеген. Музей қабырғаларының бойында қаған мен оның қарамағындағылармен бірге шатыр орналасқан сахна орналасқан. Сауда орталығында үлкен жартылай киіз үй орнатылды, онда қазақ хандарының дәуірі рәсімделді.

Хан таққа отырыпы, Бұқар Жырау оған бата береді, жартылай киіз үйде қарапайым өмір сүру ортасы қалпына келтірілсе, әйелдер қарапайым істермен айналысты. Сауда алаңының жанында «Қимакия шеберханасы» қыш шеберханасы орнатылды.

Алаңда бірнеше фотоаймақтар ұйымдастырылған-перфоманс, тірі фигуралар-Шығыс киімдеріндегі мүсіндер, Алтын адам, қалықтаған монах. Ежелгі қаланың ортасында үлкен құмыралар, тас мүсіндер, үлкен киізден жасалған аяқ киімдер және үлкен әйелдер бас киімі – бокка орналасқан. Аквагрим шебері жұмыс істейді. Ходулистер балалар мен ересектердің көңілін көтерді.

Келушілер концерттік бағдарламаны және ежелгі Қимакия қаласын көргеннен кейін, олар ERTIS музейына кіреді, онда олар тірі экспонаттармен театрландырылған экскурсия өткізілді. Оларды бірінші болып мамонт аулау процесімен айналысатын өмірге келген қарабайыр адамдар қарсы алды. Содан кейін залда Ұлы адамдар келушілер жанданған Григорий Потанинді жұбайы Александрамен бірге көреді, онда олардың арасында қарым-қатынастар туралы көрініс қойылды. Әрі қарай келушілер қола дәуіріне ауысады, онда Андронов тайпасынан шыққан қыз оларды осы кезеңдегі адамдардың өмір салты туралы ертегімен қарсы алады. Көшпелі сақ тайпаларының өмірі туралы көшпелі сақ баяндайды. Орта ғасырлар залында келушілер осы уақытта әскери іспен айналысатын батыл Қимақ жауынгерін көреді. Ежелгі бақсы өткеннің рухтарына табынудың ежелгі рәсімін өткізеді. Бірақ Алтын Орда кезеңіндегі асыл әйел қазіргі кезде археологтар тапқан бірегей бокка бас киімдерін жасау техникасы туралы айтады.

Осыдан кейін экскурсанттар тобы жердегі тіршіліктің пайда болу залына көшеді. Мұнда олар әйгілі палеонтолог Юрий Орловпен танысады, ол «Қаз қонақ» табиғат ескерткішінде қазба жұмыстарымен танысады. Мұнда да жанданған өлкетанушы Дмитрий Багаев қазба жұмыстарын суретке түсіру процесімен айналысады. Геология залында келушілер Екібастұз көмір кен орнын алғаш ашқан тірі кенші Қосым Пішембаевты көреді. Бірақ жас академик Қаныш Сәтбаев келушілерге өзі жинаған бірегей геологиялық коллекция туралы айтып береді.

2023 жылы Павлодар облысының 85 жылдығы аясында музей түні «Тарихи жолдарымен» деп аталды. Музей филиалдарында алғаш рет театрландырылған экскурсиялар жүргізілді.

Түнгі экскурсияға келушілерді өткеннің жанданған кейіпкерлері қарсы алды. Мәшһүр Жүсіп Көпеев, Естай Беркімбаев, Иманжүсіп Құтпанұлы, Сұлтанмахмұт Торайғыров және «Алаша зиялялары» Әлихан Бөкейханов, Ахмет Байтұрсынов, Дулат Міржақып, Жүсіпбек Аймауытов, бейнелері қайта сомдалды.

Гарри Поттер сериясының жанкүйерлері Хогвартс сиқырлы мектебіне барып, сиқырдың жұмбақ әлеміне еніп кетті.

Ertis ммузейінде ансамбльдің мерекелік концерті өтті, сондай-ақ «Жердегі тіршіліктің дамуы» фильмінің көрсетілімі өтті. Келушілер Павлодар облысының тарихи өткені туралы білді. Ниет білдірушілер бет бояуын, мехендиді, жылтыр татуировканы, асығыс портреттерді жасады. Сату аймақтарында қолдан жасалған заттарды сатып алды.

Д.П. Багаев музейінде «Д.П. Багаевтың фотопавильонында» театрландырылған қойылым өтті. Майра Шамсутдинова музейінде келушілерді концерттік бағдарламамен қарсы алды. Әскери Даңқ музейіндеа әскери жылдардағы фотохроника көрсетілімімен музей қорларынан көрме өтті.